Gümrüksüz depolama lojistiğin en önemli konularından biri olan depolama, farklı uygulamaları ile ithalat ve ihracat yapan firmaların ya da kişilerin mallarının korunması için gereklidir. Ticareti yapılacak olan mal ve eşyaların uygun koşullarda depolanması hem satışlarının kolaylaşmasını sağlar hem de bu mal ya da eşyaların zarar görmesini engeller.
Küreselleşen dünyada tüm dünyanın bir serbest pazar haline gelmesi ile uluslararası ticaret önem kazanmış, dünyanın bir ucunda üretilen mal başka bir ucunda satılır hale gelmiştir. İster uluslararası ister yerel ticaret olsun malların korunaklı ve güvenli bir şekilde taşınması ve depolanması son derece önemlidir. Hangi sektör olursa olsun tüm malların kısa ya da uzun dönem depolanmaya ihtiyacı bulunur. Kitlesel üretim yapan büyük firmaların bu yöndeki ihtiyaçları çok daha fazladır.
Depolama işlemleri gümrüklü depolama ve gümrüksüz depolama olarak ikiye ayrılmaktadır. Özellikle ithalat ya da ihracat yapan firmaların bu depolama yöntemleri ile yakın ilişkili olduğu söylenebilir. Gümrüksüz depolama birçok firmanın depolama esnasında kullandığı bir yöntemdir. Geçici depolama adıyla da bilinen gümrüksüz depolama, adından da anlaşılacağı üzere, tedarikçiden çıkan mal ve eşyaların geçici bir süre depolanması için uygulanır. Bu uygulama gümrük bölgelerinde uygulanıyorsa bazı şartlar çerçevesinde uygulanmaktadır. Gümrüksüz depolamanın lojistik detayları ve gümrüksüz depolama kapsamındaki mal ve eşyalar hakkında detaylı bilgiye sahip olmak için geçici depolamanın şartlarını anlamak gerekir.
Gümrüksüz Depolama Nedir?
Gümrüksüz depolama, depolanması istenen eşya ya da malın geçici depolama süreliğine uygun yerlerde istiflenmesi anlamına gelmektedir. Ancak bu depolama yöntemi malların sadece bir yerden başka bir yere taşınarak orada bekletilmesi anlamına gelmez. Gümrüksüz depolama işlemlerinin birçok ayrıntısı bulunur. İthalat ve ihracat süreçlerinde malların uygun koşullarda depolanması bu süreçlerin sorunsuz bir şekilde ilerlemesi için son derece önemlidir. Bu geçici depolama uygulamasında kullanılan yerler genellikle hangarlar, küçük depolar, ambarlar ya da ardiye gibi mekânlar olmaktadır.
Gümrüksüz depolama sırasında dikkat edilen en önemli husus, depolanacak olan eşya ya da malın dış etkenlerden korunmasıdır. Bu yüzden gümrüksüz depolama için genel olarak kapalı olan depolar tercih edilmektedir. Gümrüksüz depolama uygulaması geçici bir işlem olduğu için, bu uygulama ile depolanan eşyalara da geçici eşya ya da geçici mal denilmektedir. Serbest dolaşıma sahip olmayan bu eşya ya da mallar, gümrük bölgelerine sokulduktan hemen sonra gümrük onayından geçerek geçici olarak depolanabilir. Bu onayın sağlanabilmesi için de ilgili bölgenin gümrük müdürlüğünün istediği tüm izinler ve mallar ile ilgili evraklar hazır olmalıdır.
Gümrüksüz Depolama Aşamaları Nelerdir?
Gümrüksüz depolaması gerçekleşecek olan mal ve eşyalar Türkiye Gümrük Bölgesi içerisinde gelmeden önce, eşyanın taşındığı taşıt bilgilerinin bulunduğu bir beyana sahip olunması işlemlerin sorunsuz bir şekilde düzenlemesi için gereklidir. Bu beyan Gümrük Bölgesi’nde “özet beyan” olarak adlandırılmaktadır. Özet beyan içerisinde eşya ile alakalı bilgiler ve eşyanın taşındığı araç ile ilgili bilgiler vardır. Özet beyanın geçerli olduğu tarihten itibaren mal ya da eşyaların ne kadar süre ile depolanacağı belirli kurallara tabii kılınmıştır. Eğer mal ya da eşya deniz yolu taşımacılığı ile getirilmiş ise 45 gün içerisinde “gümrükçe onaylanmış kullanım” süresi belirlenmelidir. Eğer eşya kara yolu taşımacılığı ile gelmiş ise 20 gün içerisinde süre belirlenmesi yapılır.
Hava yolu taşımacılığı ile gelen malların da kullanım ve işlem süresine uygun biçimde depolanmasına karar verilmelidir. Geçici depolama işleminin yapılması için “gümrükçe onaylanmış bir işlem ve kullanım” süresinin yanı sıra geçici depolama yapılacak yerlerin de belirlenmesi gereklidir. Tasfiye Hizmetleri Genel Müdürlüğü depoların açılmasını ve işletilmesini sağlayacak tüm izinleri alarak Gümrük Genel Müdürlüğü’ne aktarır. Genel müdürlük depoların açılmasına karar verdikten sonra ise geçici mallar depolarda saklanmaya başlayabilir, ardından da Gümrük Satış Mağazaları’nda bu geçici eşyaların satışı gerçekleşebilir.